Współczesna teoria o przyczynie cukrzycy typu 2 jest znana jako hipoteza cyklu bliźniaczego
.
Hipoteza cyklu bliźniaczego o etiologii cukrzycy typu 2. Podczas długotrwałego spożywania większej ilości kalorii, niż wydano każdego dnia, nadmiar węglowodanów musi zostać poddany de novo lipogenezie, co szczególnie sprzyja gromadzeniu się tłuszczu w wątrobie. Ponieważ insulina stymuluje de novo lipogenezę, osoby z pewnym stopniem insulinooporności (określanym przez czynniki rodzinne lub związane ze stylem życia) będą łatwiej niż inni gromadzić tłuszcze w wątrobie z powodu wyższego poziomu insuliny w osoczu. Z kolei zwiększona ilość tłuszczu w wątrobie będzie powodować względną oporność na insulinę przy produkcji glukozy w wątrobie. Przez wiele lat niewielki wzrost poziomu glukozy w osoczu na czczo będzie stymulował wzrost podstawowych wskaźników wydzielania insuliny w celu utrzymania euglikemii. Wynikająca z tego hiperinsulinemia jeszcze bardziej zwiększy przemianę nadmiaru kalorii w tkankę tłuszczową wątroby. Ustanawia się cykl hiperinsulinemii i stępionego tłumienia produkcji glukozy w wątrobie. Tłuszczowa wątroba prowadzi do zwiększonego eksportu VLDL triacyloglicerolu,85 który zwiększy dostawy tłuszczu do wszystkich tkanek, w tym na wysepki. Proces ten jest dodatkowo stymulowany przez podwyższony poziom glukozy w osoczu.85 Oczekuje się, że nadmierna dostępność kwasów tłuszczowych na wysepce trzustkowej zaburzy ostre wydzielanie insuliny w odpowiedzi na spożyte pokarmy, a przy pewnym poziomie ekspozycji na kwasy tłuszczowe będzie nadzorować hiperglikemię poposiłkową. Hiperglikemia jeszcze bardziej zwiększy szybkość wydzielania insuliny, co w konsekwencji doprowadzi do nasilenia lipogenezy wątroby, szybszego kręcenia cyklem wątrobowym i napędzania cyklu trzustkowego. Ostatecznie działanie hamujące wydzielanie kwasu tłuszczowego i glukozy na wysepki osiąga poziom progowy, który prowadzi do stosunkowo nagłego wystąpienia cukrzycy klinicznej.
Obserwacja, że operacja bariatryczna często odwraca T2DM była genezą tej teorii, a ekstremalnie niskokaloryczne diety potwierdziły odwrócenie T2DM symulujące okres głodu, który występuje po operacji bariatrycznej. Co ciekawe, choć wrażliwość na insulinę jest przywracana w wątrobie przez utratę kalorii, to jednak jest ona nadal obecna w mięśniach obwodowych.
Kolejną niedawną obserwacją jest to, że diety o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych predysponują do obwodowej insulinooporności.
Wnioski: W badaniu śródziemnomorskim, które koncentrowało się na interwencjach dietetycznych w tłuszcze, podstawowe spożycie tłuszczów nasyconych i zwierzęcych nie było związane z występowaniem T2D, ale corocznie aktualizowane spożycie tłuszczów nasyconych i zwierzęcych było związane z wyższym ryzykiem wystąpienia T2D. Spożycie serów i masła wiązało się z wyższym ryzykiem wystąpienia T2D, natomiast spożycie jogurtów pełnotłustych wiązało się z niższym ryzykiem wystąpienia T2D. [2]
Tak więc nadmiar kalorii, zwłaszcza tłuszczów nasyconych, wydaje się być przyczyną T2DM.
- https://www.medscape.com/viewarticle/781719_7
- The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 105, Issue 3, 1 March 2017, Pages 723-735, https://doi.org/10.3945/ajcn.116.142034
